Ba Tư là dân tộc có trình độ phát triển rất cao trong các nền văn minh cổ đại và có lịch sử từ rất xa xưa. Nhiều thế kỷ trước đây, vùng đất này đã từng bị rất nhiều thế lực từ khu vực Địa Trung Hải thống trị. Tuy nhiên, Ba Tư cũng đã nhanh chóng trở thành một quốc gia độc lập, khôi phục tự do và vinh quang cho dân tộc.
Phạm vi thống trị của Ba Tư cổ và Iran hiện nay gần như là một. Trên thực tế, Ba Tư chỉ là một bộ lạc hùng mạnh phía Tây Nam Iran cổ đại. Sau khi bộ lạc Ba Tư thống trị hết các bộ lạc còn lại của Iran đã xây dựng nên một quốc gia hùng mạnh, dần dần được các nước láng giềng gọi là “Đế quốc Ba Tư”. Sau đó “Ba Tư” cũng trở thành tên gọi khác của toàn Iran. do đó văn minh của Iran cổ đại cũng được gọi là văn minh Ba Tư. Nhưng người Iran quen tự gọi mình là người Aryan hơn. Nghĩa của từ “Iran” tức là “đất nước của người Aryan”. Tên gọi này so với tên “Ba Tư” càng phản ánh rõ lịch sử đa dân tộc, đa văn hóa của Iran hơn.
Năm 2000 trước công nguyên, các bộ lạc sinh sống ở cao nguyên Iran và lưu vực sông Ấn kết hợp thành một liên minh bộ lạc, họ nói chung một thứ tiếng Iran cổ, giữa họ có các phong tục gần giống nhau. Lịch sử thường gọi là bộ lạc Aryan và người Aryan (người Aryan chỉ có nghĩa về mặt ngôn ngữ học, xã hội học, không phải là một chủng tộc). Người Aryan đã bắt đầu bỏ tính chất di chuyển của bộ lạc du mục, có cuộc sống định cư tương đối vững chắc và sản sinh ra một số chế độ tông pháp vào thời kỳ cuối của xã hội nguyên thủy.
Khoảng thế kỷ X ~ VIII trước công nguyên, các chi hệ của người Aryan là– bộ lạc Media và Ba Tư lần lượt di cư từ các khu vực lân cận đến cao nguyên Iran, và dần dần trở nên lớn mạnh. Theo truyền thuyết dân gian Iran, cuối thế kỷ VIII đến giữa thế kỷ VI trước công nguyên, bộ lạc Media xây dựng vương quốc trước, trở thành nước đầu tiên do một bộ lạc xây dựng nói tiếng Iran trong lịch sử Iran.
Thời kỳ cuối của vương triều Media, người Ba Tư lấy phía Tây Nam cao nguyên Iran làm trung tâm, dần dần chiếm một địa vị hùng mạnh. Đến năm 550 trước công nguyên Ba Tư đã chinh phục Media. Sau khi thôn tính các bộ lạc xung quanh và vương quốc Babylon, vua Cyrus của Ba Tư (còn được dịch là “Darius”) xây dựng nên một vương quốc hùng mạnh, chính là đế quốc Ba Tư.
Ba Tư dùng kỵ binh là chính, thiên về tấn công. Tinh thần bất khuất chính là yếu tổ khiến cho quân đội Ba Tư được kính nể. Chi phí phát triển quân đội ban đầu khá cao và có sức tấn công rất cao. Tuy nhiên tính kỷ luật rất kém, dẫn đến tốc độ hành quân và sức phòng thủ của họ rất kém.
Các danh thành của Ba Tư:
Thủ đô Babylon:
Babylon nằm ở đồng bằng Mesopotamia. “Mesopotamia” trong Kinh Thánh còn gọi là “Vườn Địa Đàng”. Trên đồng bằng này, Babylon đã phát triển thành phố đầu tiên trên thế giới, công bố bộ luật đầu tiên và là cái nôi văn minh của phương Tây.
Tứ đại danh thành:
Baghdad: Danh thành văn hóa lịch sử thế giới của Hồi giáo. Tên gọi bắt nguồn từ tiếng Ba Tư, có hàm ý là “Phần thưởng của Thần”. Baghdad là trung tâm văn hóa, thương mại quan trọng của khu vực Trung Đông rộng lớn, cùng với kinh thành Trường An của Trung Thổ thời Đường, thủ đô Constantinople của đế quốc Byzantine, được mệnh danh là Tam đại danh thành của thế giới lúc bấy giờ.
Tehran: Là một thành phố tọa lạc dưới chân dãy núi Alborz. Ba phía ngoại thành Đông, Tây, Bắc được bao bọc bởi dãy núi Alborz và đồi núi hình vòng cung. Chữ “Tehran” trong tiếng Ba Tư cổ có nghĩa là “dưới chân núi”.
Kerman: Nằm ở phía Đông Nam núi Kehalude. Ngoại thành có một cánh đồng và vườn hoa lớn, nguồn nước dựa vào giếng Canale. Bắt đầu xây dựng vào thế kỷ III, Kerman trở thành trung tâm thương mại của Vịnh Ba Tư, Khorasan và Markram.
Kabul: Nằm ở chân núi phía Nam núi Hindu Kush, bốn bề được núi bao bọc, địa hình hiểm trở và có lịch sử lâu đời. Kabul là một thành trấn quan trọng trên “Con đường tơ lụa” nổi tiếng thông thương giữa phương Đông và phương Tây. Nơi đây cũng là một trung tâm giao lưu văn hóa giữa phương Đông và phương Tây.
Tiêu đề: Nền văn minh Ba Tư 
Mon Jul 26, 2010 8:57 am
